تعیین مدل مناسب برآورد نیاز آبی گیاه در شرایط تغییر اقلیم

تغییر اقلیم و افزایش دما یکی از مسائل مهم زیست محیطی به حساب می آید که می تواند بر کشاورزی یک منطقه اثر بگذارد. تبخیر-تعرق پتانسیل و نیاز آبی محصولات کشاورزی هر منطقه متأثر از تغییرات اقلیمی است. در سال های اخیر استفاده از سیستم های هوشمند برای برآورد پدیده های هیدرولوژی افزایش چشمگیری داشته است. این پژوهش با هدف امکان تخمین تعرق مرجع در شرایط تغییر اقلیم برای طول دوره روزانه، ماهانه، 10روزه و هفتگی با استفاده از سیستم های عصبی-فازی و روش تجربی به انجام رسید. و همچنین از داده های مدل گردش عمومی جو hadcm3 به روش کوچک مقیاس کردن مکانی تناسبی و روش کوچک مقیاس کردن زمانی عامل تغییر تحت دو سناریویa2 و b1 برای دوره آینده نزدیک (2039-2010)، آینده میانی (2069-2040) و آینده دور(2099-2070) برای تخمین تبخیر-تعرق ماهانه مورد بررسی قرار گرفت. از داده های هواشناسی روزانه پنج ایستگاه بیرجند، همدان، رامسر، بابلسر و گرگان که بر اساس اقلیم بندی دومارتن دسته بندی شد شامل ساعات آفتابی، دمای هوا، رطوبت نسبی، سرعت باد و بارش به عنوان ورودی تبخیر-تعرق به روش های فائوپنمن-مانتیث، هارگریوز-سامانی، جنسن-هیز اصلاح شده، ماکینگ، پریستلی-تیلور، تورک و بلانی-کریدل تبخیر-تعرق محاسبه شده و با استفاده از نرم افزار wingamma بهترین ترکیب ورودی برای سیستم استنتاج عصبی-فازی انتخاب شد. مدل های تجربی با برآوردهای et مدل anfis مقایسه شد. نتایج نشان داد از مقایسه روش تجربی و anfis برای ایستگاه بیرجند، همدان و گرگان روش پریستلی-تیلور با r2، rmse و mbe به ترتیب 822/0 ،651/1 و 201/1- و همچنین مدل anfis6با سه پارامتر دمای حداقل و حداکثر و ساعات آفتابی و در ایستگاه بابلسر و رامسر هم روش ماکینگ و مدل anfis24 دارای بیشترین دقت می باشند که دقت مدل anfis برای تخمین تبخیر-تعرق بیشتر از روش های تجربی می باشد. نتایج نشان داد تبخیر-تعرق آینده برای ایستگاه های مرطوب نوسان بیشتری نسبت به ایستگاه های خشک و نیمه خشک دارد و برای تمام ایستگاه ها بیشترین تغییرات تبخیر-تعرق برای آینده دور و سناریو a2 اتفاق خواهد افتاد.